Қазақстан халқы Ассамблеясы институты Х. Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университетеінің құрылымдық бөлімшесі ретінде 2015 жылы құрылды. Қазақстан халқы Ассамблеясы институты көп бағытта қызметін атқарады. Ол ғылыми-зерттеу институты, этносаралық өзара байланыстар саласындағы үдерістерді зерделеу, қоғамдық келісім және ұлт бірлігінің қазақстандық үлгісін насихаттауға бағытталған оқу-әдістемелік, сараптамалық-талдау орталығы, қазақстандық бірігейлікті нығайту мақсатындағы мемлекеттік және қоғамдық құрылымдардың өзара іс-қимылдың диалог алаңы болып табылады.

 Институттың мақсаттары:

- этносаралық және конфессияаралық қатынастар саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруға ықпал жасау, қазақстандық отансүйгіштікті, азаматтық бірегейлік пен жалпыұлттық құндылықтарды қалыптастыру мен нығайту;

- мемлекеттің этносаясатын іске асыру, қоғамдық келісім мен ұлт бірлігін қамтамасыз ету мәселелері бойынша университеттегі факультеттер мен кафедраларының оқу-тәрбие және ғылыми-зерттеу жұмыстарын реттеу;

- этносаралық және конфессияаралық саласындағы үдерістерді ғылыми тұрғыда зерттеу; мемлекеттік этносаясат, этноконфессияаралық қатынастар мәселелері бойынша іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулерді іске асыру;

- Қазақстанның көпэтносты халқының рухани-мәдени мұрасын жан-жақты зерделеу, сақтау және дамыту;

- Қазақстанның барлық этникалық топтардың өзіндік мәдениеті мен дәстүрлерін зерттеуге студент жастарды тарту, әрбір қазақстандықтың еліміздегі өзгерістер үдерістеріне атсалысуын қалыптастыру;

- Қазақстан халқы Ассамблеясы әлеуметтік маңызы бар жобалар мен акциялары туралы университеттің профессор-оқытушылар құрамы мен студенттерді және жалпы қауымды  таныстыру және қатыстыру, ҚХА-ның қызметін жетілдіру мен оның әлеуетін дамытуға ықпал жасау.

 Институттың  міндеттері:

- қоғамдық келісім мен ұлттық бірліктің қазақстандық үлгісін түсіндіру, зерделеу және насихаттаудың бірыңғай ғылыми-теориялық, әдіснамалық және практикалық ұстанымдарды қалыптастыру үшін университеттің факультеттері мен кафедраларының ғылыми-интеллектуалды әлеуетін біріктіру;

- этносаралық, конфессияаралық қатынастар, этносаясат және мәдениетаралық байланыстар саласындағы пәндердің теориялық-әдіснамалық негіздерін  дайындау;

- этносаралық және конфессияаралық қатынастар, Қазақстан этностарының тарихы мен мәдениеттеріне бағытталған пәндер мен арнайы курстарды оқу процесіне енгізу туралы әдістемелік ұсыныстарды әзірлеу; 

- ғылыми әдебиетті талдау, кешенді тұрғыда және пәнаралық байланыстар негізінде этникалық саладағы ғылыми зерттеулердің нәтижелерін талдап қорыту;

- этносаралық және мәдениетаралық өзара әрекеттестігінің әлемдік трендтерін және оның мемлекет тарапынан  реттелуін зерттеу;

- этносаралық және конфессияаралық саланың ғылыми-теоретикалық негізін және  зерттеулердің әдіснамасын қалыптастыру мен дамыту;

- бірлескен ғылыми жобаларды іске асыру үшін сарапшылар қауымдастықтар мен ғылыми топтарды құру;

-  этносаяси саланы зерттеу кезінде елдегі әлеуметтік-экономикалық, саяси және мәдени үдерістерді кешенді тұрғыда зерттеуді қамтамасыз ету;

-  қоғамдық және тарихи сананы жаңғырту жөніндегі бағдарламалар мен жобаларды ғылыми-әдіснамалық және ұйымдастырушылық жағынан қамтамасыз ету мен  жүзеге асыруына атсалысу;

- Атырау облысы ҚХА мен этномәдени бірлістіктерімен, қаланың, облыстың қалың жұртшылығымен тығыс байланыс орнату;

- Қазақстан халқы Ассамблеясының мақсат міндеттеріне сәйкес этносаралық және конфессияаралық келісіммен қоғамдық тұрақтылығының қазақстандық үлгісін зерттеу мен насихаттауға арналған әлеуметтік мағынасы бар жобаларының іске асыруына атсалысу.

Институт өз қызметін келесі бағыттары бойынша атқарады:

• ғылыми-зерттеу;
• оқу-әдістемелік;
• сараптамалық-талдау;
• ақпараттық-түсіндіру.

Қазақстан халқы ассамблеясы (ҚХА) институты өз қызметін атқару барысында университеттің басқа да бөлімшелерімен және басқа да мемлекеттік органдармен, қоғамдық ұйымдармен, отандық және шетелдік ғылыми-зерттеу институттармен, басқа да  мекемелерімен өзара байланыс орнатады. 

Институт өз қызметін Атырау облысы әкімі аппараты ҚХА Хатшылығы  мен «Қоғамдық келісім» КММ, облыстық Достық үйі, этномәдени бірлестіктерімен  тығыз байланыстар орнатады. Аталған  мекемелермен азаматтық бейбітшілікті және этносаралық төзімділікті сақтау мен нығайтуға бағытталған ғылыми-білім беру, әлеуметтік-мәдени шаралар, акциялар ұйымдастырады.  Сондай-ақ Институт әдістемелік орталықтары ретінде танылатын Л. Гумилев атындағы ЕҰУ-нің ҚХА кафедрасы мен «Республикалық ЖОО ҚХА кафедраларының Ассоциациясы» қоғамдық бірлестігі және басқа да Қазақстандағы ЖОО-ның құрылымдарымен тығыс байланысты орнатады.

ҚХА институты директоры іс-сапар барысында 2018 ж. 25-26 қазанда Астанадағы ЕҰҮ өткен «Еуразия халықтарының тарихи-мәдени мұраларын зерттеудің өзекті мәселелері» атты Халықаралық Еуразиялық ғылыми форумына және Ұлттық тарихшылар конгрессінің мәжілісіне қатысты.

   30 қазанда  ҚХА Институтының директоры Астанада өткізілген  «Қазақстан мен Орталық Азия:  этно-әлеуметтік үдерістер мен этно-мәдени диалог» атты Орталық Азия Ғылыми-Сарапшылық кеңестің мәжілісіне қатысты.

    2  қарашада  ҚХА институтының директоры ҚР Мемлекеттік хатшысы қатысуымен Астанада өткізілген  ҚХА Ғылыми-сарапшылық кеңесінің мәжілісіне қатысты. Шараға ғылыми қауымдастық пен ЖОО-ның ҚХА орталықтары мен кафедраларының меңгерушілері қатысты. 

  10-14 қазан аралығында Ресейдегі Великий Новгород қаласында «Сталинизм тарихы» халықаралық жобасы шеңберінде өткізілген  «1920-1950 жылдардағы кеңес мемлекетінің конфессиялық саясаты» (Конфессиональная политика советского государства  в 1920-1950-е гг.) тақырыбындағы XI Халықаралық ғылыми конференцияға қатысты.  Конференцияға Еуропа, Америка мемлекеттерінен, таяу шетелдерден келген жетекші ғалымдар қатысты. Олардың ішінде Қазақстаннан жалғыз қатысушы болған Атырау мемлекеттік университететі ҚХА институтының директоры Ж.Ү. Қыдыралина «Религиозность, традиции и светский образ жизни в Казахстане: способы сосуществования» атты өз баяндамасын жасады.

ҚХА Институтының директоры 31 қазанда Алматыда Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университетінде «1937-1938 жж. Орталық Азиядағы саяси қуғын сүргін:  ерекшкеліктері мен салдары» атты Халықаралық ғылыми-практикалық конференциясы пленарлық мәжілісінде   «Подпольные молодежные организации» в Казахстане в 1930-1970-е гг. в документах органов государственной безопасности: механизмы репрессивной политики» тақырыбында баяндама жасады.

Директор туралы ақпарат

Қыдыралина Жанна Үркінбайқызы

Қазақстан халқы Ассамблеясы институтының директоры, тарих ғылымдарының докторы, профессор       

Жеке ақпарат: Казақ,  1965 жылы 1 желтоқсанда   Гурьев қаласында ғалым және педагогтардың отбасында дүниеге келген.  Әкесі - Қыдыралин Үркінбай, профессор, тарих ғылымдарының докторы, Х. Досмұхамедов атындағы Атырау университетінің құрметті профессоры   

Білімі:  жоғары

• Гурьев педагогикалық институты, тарих-филология факультеті, ұздік дипломы (1987 ж.)
• Қазақстан Республикасы жанындағы Мемлекет қызмет академиясы, «мемлекеттік басқару» мамандығы (2003 ж.)

Ғылыми дәреже: тарих ғылымдарының докторы (2009 ж.)

• Докторлық диссертация тақырыбы: Қазақстандағы ұлттық мәселесі туралы идеялардың қалыптасуы мен тағдыры: тарихи талдау (1917-1991 жж.).   М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университетінде 2008 ж. желтоқсанда қорғалды
•  Кандидаттық диссертация тақырыбы: Батыс Қазақстандағы жер аударылғандар мен еңбек армияшылар: тарихи талдау (1937-1958 жж.). ҚР БҒМ Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтында 2000 ж. мамырда қорғалды  

Ғылыми атақ:   профессор (2019).

Еңбек қызметі:

• 1987-1993 жж.  - Гурьев қ. № 77 орта мектебінің оқытушысы   
• 1993-2002 жж. – Атырау облыстық тіл басқармасы ономастика және терминология бөлімінің меңгерушісі, облыстық мемлекеттік мұрағаты құжаттарды ғылым пайдалану және жариялау бөлімінің меңгерушісі, ҚР Мәдениет, ақпапарт және қоғамдық келісім министрлігі Атырау облыстық ақпарат және қоғамдық келісім басқармасы қоғамдық-саяси талдау және реформаларды насихаттау бөлімінің бас маманы,  
• 2000-2002 жж. – Қазақстандық экономика және құқық институты, Қазақ еңбек және әлеуметтік қатынастар институты Атырау филиалдарының әлеуметтік-гуманитарлық пәндер кафедрасының доценті, меңгерушісі   (қосымша жұмыс ретінде)
• 2002-2003 жж. – ҚР Президенті жанындағы Мемлекеттік қызмет академиясы мемлекеттік қызметкерлерді қайта даярлау жылдық бағдарламасының тыңдаушысы, ҚР Президенті Әкімшілігі ішкі саясат бөлімінде тәжірибеден өтті  (Астана қ.)
• 2003-2010 жж. – ҚР Президенті жанындағы Мемлекеттік басқару Академиясы саяси үдерістер мен технологиялар кафедрасының меңгерушісі,  Мемлекеттік қызметкерлерді кәсібін жетілдіру институты директорының орынбасары, Мемлекет саясат Ұлттық мектебі «Саясаттану» бағдарламасының басшысы     (Астана қ.)
• 2003-2009 жж. – ҚР Ұлттық Қауіпсіздік Комитеті Ғылыми-зерттеу институтының жетекші ғылыми қызметкері, Мемлекеттік тілді дамыту Президенттік Қоры директорының кеңесшісі    (Астана қ.,  қосымша жұмыс ретінде)
•  2010 ж. қантар -2011 ж. маусым – ҚР Білім жэәне ғылым министрлігі Ғылым комитеті Мемлекет тарихы институты мемлекеттің теориясы мен тарихы бөлімі бастығы, 
•  2011 ж. 1 шілде - 2017 ж. – ҚР БҒМ Ғылым комитеті Мемлекет тарихы институты директорының бірінші орынбасары (Астана қ.)
• 2017-2018 жж. – ҚР Мәдениет және спорт министрлігі «Бейбітшілк және келісім музейі» Республикалық мемлекеттік мекемесінің бас ғылыми қызметкері, Ғылыми-сараптау сүйемелдеу Қызметінің басшысы  (Астана қ.,  қосымша жұмыс ретінде)
• 17-25 қыркүйек 2018 ж. – Атырау инженерлік-гуманитарлық институтының ғылым және халықаралық қатынастар жөніндегі проректор
• 2018 ж. 26 қыркүйектен бастап осы уақытқа дейін  – Х. Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университеті  Қазақстан халқы Ассамблеясы институтының директоры

 Қоғамдық жұмыстар:

• «Нұр Отан»  партиясының мүшесі
• ҚР БҒМ Ғылым Комитеті «Мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптау Ұлттық орталығы»АҚ-ның сарапшысы
• ҚР БҒМ Білім жіне ғылым саласындағы бақылау комитеті апелляциялық комиссиясының мүшесі, сарапшысы 

 Салалық және басқа марапаттар:

• Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Мемлекет ғылымына орасан зор үлес қосқан ғалымдар мен мамандарға арналған мемлекеттік ғылыми стипендия лауреаты (2012 ж.)
• Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің «Қазақстан Республикасы ғылымының дамуына үлес қосқаны үшін» төс белгісі (2015 ж.)
• ҚР Мәдениет және спорт министрі   «Рухани жаңғыру» бағдарламасын іске асырудағы белсенді қызметі үшін  (2018 ж.)
• «Ақ жол» ҚР Демократиялық партиясы «Алаштың ақ жолы» Жалпыұлттық конкурстың бірінші жүлдесінің лауреаты   (2013 ж.)  
• Қазақстан корей ассоциациясы төрағасы Ю. Цхайдың корей халқының тарихы мен мәдениетін зерттеудегі үлесі ұшін Құрмет грамотасы (1997 ж.)

 Мерейтойлық марапаттар:

• «Ақ жол» ҚР Демократиялық партиясының «Алаш» естелік медалі (2016 ж.)
• ҚР Ұлттық Ғылым академиясының  «Алаштың 100 жылдығы» естелік медалі (2017 ж.)

 Негізгі ғылыми жарияланымдар:   200 отандық және шетелдік, соның ішінде Tompson Reuters, Scopus базаларына еңген, басылымдарда шыққан Қазақстан этностарының тарихы мен мәдениеті, ХХ ғ. саяси қуғын сүргін және ұлттық зиялыларының тағдыры, қазіргі мемлекеттік этносаясат туралы мақалалардың авторы. 

11 монографиялар мен  оқу құралдардың авторы:

Алимхан Ермеков: судьба и время (Астана, 2015), Алимхан Ермеков (Алматы, 2012), Нация и история (Астана, 2009),   Казахская интеллигенция и национальный вопрос. ХХ век (Астана, 2008),Этнос и религия в Казахстане: история и судьбы (Астана, 2007), Межэтнические и межконфессиональные отношения в Казахстане: история и современность. Уч. пособие (Астана, 2006), Межэтнические и межконфессиональные отношения: теория и практика регулирования (Астана, 2004), Депортированные в Казахстан народы: история и современность (Алматы, 1999), Корейцы в Прикаспии (Алматы, 1997) және т.б. 

Контакты

Қыдыралина Жанна Үркінбайқызы

Институт директоры, т.ғ.д., профессор

8-701-450-80-21, 8(7122) 27-63-00
kydyralina@mail.ru