29.03.2024 155

Академик Қ.И.Сәтбаевтың туғанына 125 жыл толуына орай Х.Досмұхамедов атындағы Атырау университетінде «Аймақтағы ғылым – өңір үшін» тақырыбында үш панельдік сессия өтті. Сессия жұмысына Директорлар кеңесінің төрағасы Бейбіт Мамраев, басқарма төрағасы-ректор Саламат Идрисов, университет ғалымдары, профессор-оқытушылар құрамы және студенттер, БАҚ өкілдері қатысты. Панельдік сессияның мақсаты – өңірді дамытудың маңызды әлеуметтік-экономикалық проблемаларын шешудегі ғылыми зерттеулердің рөлін айқындау, басым бағыттарын анықтау, іргелі ізденістерді қалыптастыра отырып, озық тәжірибелерді, заманауи технологияларды пайдалана отырып, пәнаралық жобаларды іске асыру жөнінде ғылымға негізделген ұсыныстарды әзірлеу. Сессия «Жастар және ғылым», «Аймақтың экологиялық мәселелерін ғылыми шешу» және «Аймақтың әлеуметтік-экономикалық дамуына арналған тарихи-археологиялық зерттеулер» тақырыптарын қамтыды.   Бірінші секция математика және математиканы оқыту әдістемесі кафедрасының қауымдастырылған профессоры Саяхат Каракенова,  IT мектеп-лицейінің математика мұғалімі Ақерке Еркінова, жүйелер мен желілерді әкімшілендіру  бағдарламасыың 3 курс студенті  Дәурен Исмухановтар жастарды ғылымға тарту, ЖОО жинақталған білімнің кәсіби қызметтегі көрінісі, университеттегі студенттердің ғылыммен айналысудағы жетістіктері туралы мәселелерді қозғап талқылады. Университет түлегі Ақерке Еркінова: «Мектеп пен университетті ғылым байланыстыруы керек. Ұстаздар ғылыммен жүйелі айналысса, оқушының бойына ғылымның дәнін еге алады. Қара шаңырақтың түлегі ретінде IT мектеп-лицейінде ғылым саласы бойынша, сандық дәуір ұрпағының қызығушылығын ояту мақсатында 3 түрлі формада жобалар жүзеге асып жатыр. Бұл жұмыстардың барлығы біздің университетте алған тәжірибеміздің арқасы. Өйткені лицейдің физика, математика,информатика бірлестігінің құрамы түгел Халел Досмұхамедовте оқыған. Сол үшінде білім саласындағы дамуымызға септігін тигізген оқу орынына алғысымды білдіремін», - дейді мұғалім. Панельдік сессияда студент Дәурен Исмуханов: «Білім ордасы ғылыммен айналысуға көп қолдау көрсетеді. Әсіресе «StartUp» жобалар студенттерге шабыт береді. Соның ішінде IT бағыты бойынша 4 жобамыз жеңімпаз атанып, жүзеге асып жатқанын мақтанышпен айтамын. Жобаны университ студенттері әзірледі. Сонымен қатар роботатехника бойынша «Python» бағдарламасы 22 жасқа дейінгі жастарға оқуға көп мүмкіндіктер бар», - деп тоқталды. «Аймақтағы ғылым – өңір үшін» атты панельдік сессиясының екінші бөлімінде «Аймақтың экологиялық мәселелерін ғылыми шешу» жолдары қарастырылып, кеңінен талқыланды. Сессия модераторы, экология кафедрасының меңгерушісі Мансия Есенаманова аталған саланың мамандарынан ел аумағында қандай мониторингтік зерттеулер жүргізіліп, экологиялық мәселелерді шешуде ғылыми тұрғыда атқарылып жатқан жұмыстары туралы сұрады. «Атырау өңірінің экологиялық проблемалары көп.  Каспий теңізі кері қайтып, Жайық өзенінің тартылуы, ауа мен топырақ және қоршаған ортада өзекті мәселелер бар. Университет зертханасы «NCOC» компаниясының қолдауымен  көптеген жаңа инновациялық құрылғылар алып, аймақта тәуелсіз зерттеулер жүргізуге мүмкіндік алды. Бұнда топырақ сынамаларынан, әртүрлі микроэлементтерді анықтайтын құрылғыларымыз арқылы зерттеулер жүргіземіз», - дейді «Каспий» қоршаған ортаны мониторингілеу және кешенді зерттеу зертханасының меңгерушісі Махамбет Джексенов. Бұл сессияда «Экология, био және нанотехнология» ҒЗИ директоры Рауан Абдинов пен Атырау облыстық «Прикаспийская коммуна» газетінің бас редакторы Надежда Тулина да экологиялық мәселелерді зерттеу мен күрделі түйткілдерін ғылыми негізде шешеудің жолдарын ұсынды. «Газет оқырмандарын алаңдататын басты мәселе - Атырау өңірінің экологиясы, көгалдандыру және ауыз сумен қамтамасыз ету жүйесі. Сондай-ақ, тұрғындар ауласында ағаш, гүл отырғызуды армандайды. Басылымда «Ғылым және өмір» айдары ашылғалы, оқырмандардан экология мәселесі, оның ішінде ауа, топырақ, суға байланысты материалдар жазуымызды көптеп сұрайтын хаттар келуде. Бұл әр оқырманның Атырау өңірінің экологиясына бей-жай қарамай, оны жақсартуда ғылыми ізденіске құштар екенін білдіреді», - дейді   бас редактор Надежда Тулина.  Сессияның үшінші кезеңінде «Аймақтың әлеуметтік-экономикалық дамуына арналған тарихи-археологиялық зерттеулер» тақырыбы талқыланды. Онда өңірдегі археологиялық ескерткіштерді, табылған құнды заттарды туризмды дамыту нысанына айналдырудың басты мәселелері айтылды. «Атырау облысы мұнайға ғана емес, тарихы да бай өңір. Өйткені, Каспий аймағы атамзаманнан халықтың қоныстанған жері. Тас ғасыры, темір дәуірі, Алтын орда заманына тән тарих орындар көп.  Мысалы, Атырау облысында 500 ге жуық обалар бар. Соңғы 5 жылда Атырау облысы археологиялық зерттеулерден анықталған жәдігерлер бойынша алдыңғы орынға шықты. Енді соны халыққа көрсете аламыз ба? Себебі, оны ешкім көрген жоқ. Қазбадан табылған дүниелер музей қорында жатыр. Ал туристер соны көргісі келеді. Сосын туризмды дамыту үшін қорларды сақтайтын музей керек. Тағы бір мәселе музейге тек жәдігер қойылмайды. Оның көшірмесі қойылады. Оны жасайтын реставрация мәселесі шешілген жоқ. Бұл салада маман жоқ», -дейді археолог. Сондай-ақ, ғалым археолог мамандарды даярлау ісінде жүйелі түрде қолға алу ұсынысын айтты.   Ал, география және туризм кафедрасының меңгерушісі, магистр   Әсемгүл Мұстафина: «Ішкі туризмді дамыту үшін бізге коммуникация керек, инфрақұрылым және насихат жұмыстарын жүргізу керек. Қазіргі таңда  заманға сай жарнаманы жақсы жүргізуіміз керек. Егер жарнама жақсы жүргізілсе келетін туристердің де саны көбейеді» деген пікірде. Үшінші сессияда «Сарайшық» мемлекеттік тарихи-мәдени музей-қорығының ғылыми хатшысы, тарих ғылымдарының магистрі Амангелді Жұмабаевта сөз алып, «Сарайшық» қорық-музейіне шетелдік ғалымдар мен туристердің қызығушылығы жыл санап артып келе жатқанын баяндады. Панельдік сессияда Директорлар Кеңесінің төрағасы, филология ғылымының докторы, профессор Бейбіт Мамраев қорытынды сөз сөйлеп: «Жыл сайын дәстүрлі түрде өткізілетін қазақтың ұлы ғалымы, академик Қаныш Сәтбаевтың құрметіне арналған жиын биыл – 125 жылдығымен сәйкес келді. Сессияға қатысуға ынта білдірген, назар аударған   ғылым жолында жүрген студенттер мен ғалымдар академиктің өмірбаянын жатқа білмесе де, бірақ ғылымға енгізген жаңалықтары мен еңбектері туралы хабардар болғаны жөн. Қаныш Сәтбаевтың еліміздің ғылым саласына енгізген тың жаңалықтары мен еңбектері орасан зор ғұлама. Оның еңбектері мен ғылыми ізденістері экономиканың дамуына, өркендеуіне септігін тигізді. Сондықтан, біз тарихта есімі алтын әріппен жазылған академик, ғалымның еңбектерін кеңінен насихаттап, үлгі алуымыз қажет. Осы орайда Ақерке Еркінқызы ғылымға деген құштарлық оқушы кезден басталады деп тұшымды ой айтты. Расында да ғылыммен айналысуға мектеп кезінен назар аударған дұрыс. Сонымен қатар, ең бірінші педагогика және психология ғылымдарын дамыту қажет. Өйткені, әлем сәт сайын жаңарып, өзгеруде. Әр адам өзінің ойын дұрыс деп санайтын заманда аталмыш екі мамандық өте қажетті және дұрыс бағыт береді. Екінші мәселе орта мектеп оқушыларына сапалы математика пәнінің оқытушысын дайындап шығармайынша біз ешқашанда инженер мамандарын даярлай алмаймыз. Ал жалпы ғылымның дамуы үшін теория мен тәжірибенің бір арнаға тоғысуы аса маңызды. Екеуінің арасынада байланыс болса ғана нақты нәтижеге қол жеткіземіз. Алайда екеуін әлі де толыққанды ұштастыра алмай жүрміз, сондықтан бұл біздің осал тұсымыз болып тұр. Бұл бүкіл әлемге таныс мәселе. Сондықтан барша ғылымға құштар жас өрендер теориялық білімдеріңізді іс тәжірибеден толыққанды пайдаланып, ұштастыруды көздеңіздер»,- деді ғалым. Панельдік сессия отырысына қатысқан барлық оқытушы-профессорлар мен студенттерге Х.Досмұхамедов атындағы Атырау университетінің басқарма төрағасы-ректор Саламат Идрисов алғыс білдіріп, ғалымдардың ой-пікірлері университеттегі ғылымды, білім беруді дамытуда маңызды екендігін айтап айтты.    

Тізімге қайта оралу