«Алтынордалық Сарайшық қаласы цитаделін қалпына келтіру бойынша археологиялық жұмыстар (XIII-XVI ғғ.)».

ЖОБАНЫҢ ҚЫСҚАША СИПАТТАМАСЫ

     1.Жоба тақырыбының атауы (20 сөзден аспауы тиіс) «Алтынордалық Сарайшық қаласы цитаделін қалпына келтіру бойынша археологиялық жұмыстар (XIII-XVI ғғ.)».
    2.Жоба рефераты (абстракт) (250 сөзден аспауы тиіс) Атырау жері, Жайық жағалауы маңындағы Алтын орда қаласы Сарайшық отрықшылық мәдениетінің көрнекті орталығы болғаны мәлім. Бірақ қазіргі кезеңге дейін қала мардымсыз, жүйелі зерттелген емес.
      Жоба шеңберінде қаланы зерттеу жұмыстарын кешенді түрде жүргізуді қажет. Археологиялық зерттеулер жүргізу арқылы салыстыра отырып мәдени-салт жораларын, шаруашылық дамуын және өзара байланысын анықтау.
     Отырықшылық мәдениеті – археология ғылымындағы күрделі тақырыптардың бірі. Көптеген зерттеушілердің пікірінше бұл термин Еуразияның далалық аймағын мекен еткен ортағасырлық отрықшылықи халық мәдениетіне байланысты.
    Сарайшық цитаделін (қаланың қамалмен бекітілген орталық бөлігі) заманауи геоақпараттық технологияларды, жерді қашықтықтан зондтау әдістерін, геофизика және радио көміртектерді анықтау әдістерін қолдану арқылы зерттеу, оны жаңа деректермен толықтыруға арналған.
      3. Жобаның мақсаты мен міндеттері (200 сөзден аспауы тиіс) – Алтын ордалық Сарайшық қаласы цитаделін қалпына келтіру бойынша археологиялық жұмыстар (XIII-XVI ғғ.) қала тұрғындарының мәдени - шаруашылық дәстүрлерін, әлеуметтік - даму құрлымын зерттеу. Қаланың тұрғын үй құрлымын, құрлыс кешендердің жобасын жасау. Олардың орналасуының біртұтас жобасын жасап, байланысын анықтау.
   - Қаланың құрлысын, олардың әлеуметтік - экономикалық құрылымын, Батыс Қазақстан аймағындағы ортағасырлық қала тұрғындарының, этномәдени байланысы туралы тарихи материалдар мен жинақтар;
   - зерттеу археологиялық қазбалар, жаңа әдістерімен жүргізілетін болады (жаңа техника, компьютерлік диагностика және т. б.)
    - аймақтың отырықшылық ескерткіштерін зерттеудің болашағы олардың ақпараттық тұрғыдан бірегей және бай материал беруімен байланысты.
       - жоба тақырыбы бойынша ғылыми мақалалар жариялау;
    Нақты тарих және археология материалдармен, алтын орда дәуірінің қалыптасуы эволюциясын қарастыру, зерттеу тақырыбы бойынша қазба жұмыстары арқылы деректерді жинау мақсатында, Сарайшық цитадельнде археологиялық қазба жұмысы жүргізледі. Осы міндетті жүзеге асыруд археологиялық ғылымында көп қолданылатын ортағасырлық кезеңіне жататын қазба жұмыстары арқылы ғылыми айналымға жаңа материалдар мен артефактілер енгізу мен діни наным сенімдері, діни кешендер мен ғибадатханаларды зерттеуде халықаралық археология ғылымындағы қалаларды зерттеу методикасы кеңінен пайдаланылады.
   Сарайшық қаласын археологиялық деректер бойынша Орта Азия жерінен келген тұрғындар мекендеген аймақ болып есептеледі, оған қаладағы табылған заттай деректер куә. Оның ішінде қалаға кешенді археологиялық қазба жұмыстарын жүргізіп құрлыстың құрылымдық ерекшеліктерін салыстыру методикасы қолданылады.
    Археологиялық қазбалар кезіңде, олардың тарихи-топографиялық құрылымын сырттай зерттеп, бұрын жүргізілген жұмыстарды одан әрі жалғастыра отырып, жан-жақты деректер жиналып, олардың тарихи - топографиялық құрылымын толықтырып, археологиялық қазба жұмыстары жүргізілетін бөліктерін анықтап, көлемін белгілеу.
   Зерттеу тақырыбы бойынша археологиялық зерттеулерді жинау, зерттеулердің ерекшіліктерін анықтау, талдау;
    Қала аймағындағы зерттеулер арқылы жоғарыда аталған дереккөздерді авторлық мақалалар жариялау.
     Осы аталған мідеттердің барлығы Қазақстан тарихын толықтырып, орта ғасыр дәуірі кезңінің қалыптасуы мен эволюциясының негізгі үрдістерін, белгісіз болып келген жаңа деректер мен артефактарды айналымға енгізуге көмектеседі.
   Жоба барысында Солтүстік-шығыс Каспий аймағындағы орта ғасырлық тұрғындардың тайпалардың мәдени - шаруашылық дәстүрлері, әлеуметтік дамуы анықталады.
       4. Түйін сөздер Сарайшық қаласы цитаделін қазбалау, артефакт, жерлеу кешендері, құрылыс нысандарын ашу.

Тізімге қайта оралу